Çağdaş eğitimin ayrılmaz bir parçası olan öğrenci kişilik hizmetleri incelendiğinde rehberlik hizmetlerinin bu kapsam içinde yer alan önemli bir öğrenci kişilik hizmeti olduğu görülmektedir. Bu kapsamda rehberlik diğer hizmetlerden farlı olarak bireyin gelişmesine doğrudan, yani bireysel olarak yardıma hedefleyen bir hizmet türüdür.
REHBERLİĞİN TANIMI Biyo-psiko-sosyal bir varlık olan insanın bütün yönleriyle beraber psikolojik olarak da en iyi şekilde gelişmesi ve sağlıklı bir birey olma olması rehberlik hizmetlerine ihtiyaç duymuş ve rehberlik hizmetleri günümüze çağdaş eğitim anlayışının vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Bu hizmet verilen önemin artmasıyla beraber yapılan araştırmalar sonucu rehberliğin çeşitli tanımları yapılmıştır. Bu tanımlardan en fazla kabul görene; rehberlik, bireye kendini tanıması ve anlaması, çevresindeki olanakları fark etmesi ve doğru seçimler yaparak kendini gerçekleştirebilmesi için verilen sistematik ve profesyonel yardım sürecidir. Yapılan tanımların ortak noktaları: * Rehberlik hizmetleri, bireyin tüm yönleriyle gelişmesini ve çevreye uyumu sağlar. * Rehberlik hizmetleri, sistemli olarak profesyonel kişiler tarafından verilir. * Rehberlik hizmetleri bir süreçtir. * Rehberlik bilimsel temelle dayanır. * Hizmetlerinin merkezinde birey vardır. REHBERLİĞİN AMACI Psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin asıl amacı öğrencilerin kendini gerçekleştirmelerine yardım etmektir. İnsancıl kuramın öncülerinden olan Maslow'a ait olan bu kavram "tam kapasite ile fonksiyonda bulunabilme" olarak tanımlanmaktadır. Başka bir ifade ile kendini gerçekleştirme, bireyin tüm yönleri ile kendisinde var olan potansiyellerin farkında olması ve bunları en verimli biçimde kullanabilmesini ifade eder. Bu nedenle kendini gerçekleştirmenin:Birinci basamağı: Kendini tanıma (potansiyellerinin farkında olma, kendini anlama ve değerlendirme), İkinci basamağı: Çevreyi tanıma (çevresindeki olanakların farkında olma)Üçüncü basamağı: Uygun çevresel koşullarda potansiyellerini kullanabilmedir.
Bireyin kendini tanımasına ve anlamasına yardımcı olma * Bireyin problemlerini çözmesine yardımcı olma * Bireyin çevresine uyum sağlayabilmesine yardımcı olma * Bireyin potansiyellerini en üst düzeyde geliştirmesine yardımcı olma Kendini gerçekleştirme, Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisinin en üst basamağında yer alır. Maslow'a göre her birey bu ihtiyacının karşılanmasına yönelik bir güdü ile dünyaya gelir ve uygun koşullar sağlandığında kendini gerçekleştirebilir. Bununla birlikte kendini gerçekleştirme ancak yetişkinlikte ulaşılabilecek bir basamaktır; ancak çocukluktan itibaren bireyin ihtiyaçlarının karşılanması ve gelecekte kendini gerçekleştirebilmesi için bireye yardımcı olmak gerekmektedir. Maslow'un ihtiyaçlar piramidi hiyerarşik bir düzen içerisinde sıralanmıştır. Yani bir üst basamağa geçebilmenin koşulu alt basamaktaki ihtiyacın karşılanmasıdır. Alt düzeydeki ihtiyaçlar belirli bir düzeyde doyuma ulaşınca, birey üst düzeydeki ihtiyacının karşılanması için hazır hale gelir. En son basamakta yer alan kendini gerçekleştirme, yaşam boyu devam eden bir süreci ifade eder. Kendini gerçekleştirmiş bir bireyin alt basamaklardaki tüm ihtiyaçları karşılanmıştır ve bu birey psikolojik açıdan sağlıklı, çağdaş insanda bulunması gereken özellikleri taşır. Kendini gerçekleştirmiş bireyin özelliklerinden bazıları: * Kendini, diğerlerini ve çevresini olduğu gibi kabul eder. * Gerçekçidir. * Daha derin kişiler arası ilişkiler kurabilir. * Yaşamdan doyum alır. * Özerk bir yapısı vardır, çevresinden bağımsız hareket edebilir.* Yaratıcıdır. * Sıklıkla doruk yaşantılar geçirir. * Demokratik bir kişilik yapısına sahiptir. * Kendiliğinden, doğal (spontan) davranır. * Kendisinin dışında kalan sorunlarla da ilgilenir. * Amaçlar ve araçlar arasındaki farkı bilir. * Yalnız kalabilme gücüne sahiptir. * İnsanlarla birlikte olmaktan hoşlanır; ancak toplumsal kalıplara karşı sorgulayıcıdır. * İnsanlara yardımcı olmaktan zevk alır. * Düşmanca olmayan bir mizah anlayışına sahiptir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder